Akraba evliliği, birbiriyle kan bağı olan kişilerin evlenmesi ve çocuk sahibi olması anlamına gelir. Dünyada ortalama olarak yüzde 12-13 civarında olan akraba evliliği oranı, Türkiye’de yaklaşık iki katına çıkmaktadır. Bu durum, akraba evliliğiyle oluşabilecek bazı sağlık sorunlarını da beraberinde getirmektedir.
Perinatoloji uzmanı Prof. Başbuğ, bu konunun ülkemizde çok önemli olduğunu vurgulamaktadır. Fetal anomali, anne karnındaki bebeğin fiziksel görünümünü veya organ ve sistemlerinin işleyişini bozan her türlü bozukluk veya sakatlıktır.
Bu tür evliliklerde, hastalıkların çekinik genler aracılığıyla bebeğe geçtiğini belirten Prof. Başbuğ, “Anne ve baba sağlıklı olsa bile, hem annede hem babada çekinik genler varsa, doğacak bebekte sakatlık riski yüzde 25’tir” diye ifade etmektedir. Evliliklerin yüzde 25’inin farklı derecelerde akrabalardan oluştuğunu hatırlatan Prof. Başbuğ, şunları söylemektedir:
“Dünyada büyük anomali dediğimiz, bel kemiği açıklıkları, beyin sakatlıkları, kalp büyük anomalileri gibi durumların oranı yüzde 3’tür. Küçük fetal anomalilerle bu oran yüzde 10 ile 13 arasına çıkar. Akraba evliliklerinde ise bu oran yaklaşık ikiye katlanır. Yakınlık arttıkça risk de artar”
ANNE KARNINDA TANI MÜMKÜN MÜ?
Prof. Dr. Başbuğ, konuyla ilgili olarak şunları aktarmaktadır:
“Anne ve baba sağlıklı olsa bile hem annede hem babada bu genler varsa, yüzde 25 oranında sakat doğumla karşılaşılır. Ultrason bulguları ve genetik testler iyi yapılırsa, yüzde 80-85 gibi yüksek bir oranda tanı konabilir.”
Prof. Başbuğ, akraba evliliklerinden kaynaklanan fetal anomalilerin tanısı için yapılması gerekenleri şöyle anlatmaktadır:
“Öncelikle akraba olan kişiler, hamile kalmadan önce genetik danışma almalıdır. Hamile kalındıktan sonra da gerekli fetal incelemeler zamanında yapılmalıdır. SMA kas hastalığı tanısı ultrasonla direkt konulamaz. “Ancak bir ailede daha önce kas hastalığı olan biri varsa ve eşlerin taşıyıcılığı biliniyorsa, 11-14 hafta arası erken dönemde, bebeğin eşinden bir parça alıp genetiğe göndererek bu genler tespit edilebilir.
